نشانه های کمال گرایی از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز

کمال گرایی یکی از اختلالات شخصیتی است که نشانه های مختلفی داشته و به دلایل مختلفی بروز پیدا می کند. در صورتی که این اختلال به موقع شناسایی نشود ممکن است با پیشرفت بیشتر اختلالات بیشتری ایجاد کرده و در زمینه های مختلف برای فرد مشکل ایجاد کند. یکی از اصلی ترین نشانه های فرد کمال گرا فکر کردن بیش از حد می باشد.

از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز برای فرد کمال گرا همه چیز باید کامل باشد. این افراد در رسیدگی به اهداف تلاش بسیار زیادی می کنند. حتی اگر از صدرصد اهداف آن ها ۹۹ درصد به نتیجه برسد باز هم آن ها این امر را شکست تلقی می کنند. این افراد همواره استرس و اضطراب دارند. کمال طلبی باعث تمرکز روی نتیجه شده و آن ها عموما با استرس آینده زمان حال را از دست می دهند.

افراد کمال گرا به طور معمول استاندارد های غیر واقعی برای خود در نظر می گیرند. آن ها با تمرکز روی نتیجه و انتظارات بیش از حد از خود به طور معمول موفق به اجرای برنامه های خود به صورت کامل نمی شوند. این امر در طولانی مدت باعث شدت گرفتن کمال طلبی در آن ها و کاهش اعتماد به نفس می شود. بسیاری از افراد کمال گرا از ترس شکست حتی شروع به انجام کار نمی کنند. این امر در صورت تداوم به اهمال کاری منجر شده و باعث کسلی و تنبلی آن ها می‌ گردد.

مزایا و معایب کمال طلبی

از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز کمال گرایی معایب زیادی دارد. افراد کمال طلب همواره در تلاش برای کنترل موقعیت ها و شرایط هستند. آن ها با تفکر اینکه همواره همه چیز باید بی نقص باشد کار ها را آغاز کرده و در نهایت دچار استرس و اضطراب بالا می شوند. اضطراب و استرس در نهایت باعث بروز اختلال در خواب، کم اشتهایی یا پر اشتهایی عصبی و یا حتی بروز مشکلات جسمانی جدی می شود.

افراد کمال گرا در روابط کاری و عاطفی خود نیز نمی توانند به خوبی ایفای نقش کنند. آن ها توقع دارند تحت هر شرایط همه چیز صدرصد بدون نقص باشد. آن ها صبر اندکی داشته و هنگام مواجه شدن با مشکلات و چالش ها نمی توانند رفتار مناسبی نشان دهند. همچنین سعی در کنترل کردن شرایط باعث ایجاد مشکل در روابط کاری افراد کمال گرا می شود.

با تمام این موارد نمی توان به سوال اینکه کمال گرایی خوب است یا بد پاسخ مشخصی داد. در واقع باید بگوییم کمال طلبی تا حد مشخصی می تواند باعث پیشرفت فرد شود. این افراد با داشتن استاندارد های بالا و روحیه کمال طلبی بیش از افراد دیگر تلاش می کنند و به طور معمول تا وقتی به نتیجه دلخواه نرسند دست از تلاش بر نمی دارند. توصیه می شود شخصیت فرد ترکیب متعادلی از کمال طلبی و انعطاف پذیری باشد تا بتواند با سلامت روان به اهداف خود در زندگی دست پیدا کند.

راه های درمان افراد کمال گرا

دکتر میثم شکری ساز اعتقاد دارد که با افزایش بروز کمال گرایی در شخصیت افراد به ویژه جوانان و نوجوانان اطلاع رسانی های زیادی در جهت شناخت اینکه کمال گرایی چیست و راه های غلبه به آن صورت گرفت. با توجه به شدت این اختلال در شخصیت افراد راه های مختلفی برای از بین بردن کمال طلبی وجود دارد. به طور مثال قرار دادن خود در محیطی که در آن کسب احساس مقبولیت آسان باشد در مراحل اول می تواند کمک زیادی به کاهش کمال طلبی داشته باشد.

مطالعه کتاب های روانشناسی و استفاده از جملات کلیدی از جمله مواردی است که کمک فراوانی به کاهش کمال گرایی می کند. در صورتی که فرد بتواند به صورت روزانه تمرین کند و با خود به گفت و گوی مثبت بپردازد بعد از مدتی به حال خوب و احساس آرامش درونی دست پیدا می کند. این افراد باید تمرکز خود را روی زمان حال بگذارند و از فکر کردن به آینده و برنامه ریزی برای آن بپرهیزند. این امر نیز با مطالعه کتاب های مفید و تمرینات مربوط به آن می تواند طی مدت زمانی کوتاه کاهش یافته و از بین برود.

طبق گفته دکتر میثم شکری ساز یکی از مواردی که باعث افزایش کمال طلبی می شود مقایسه کردن است. افرادی که مدام به مقایسه کردن خود با دیگران می پردازند بیشتر به کمال طلبی دچار می شوند. بنابراین یکی از راه های کاهش این اختلال عدم مقایسه خود با دیگران است. برای این کار می توانیم تمرینات مختلفی انجام دهیم. به طور مثال می توانیم لیستی از توانایی ها و موفقیت های خود تهیه کرده تا به خود باوری بیشتر برسیم.

علت ایجاد کمال گرایی

پس از پاسخ به پرسش کمال گرایی چیست عده زیادی در جست و جوی یافتن دلایل ایجاد این اختلال می روند. این امر به دلایل مختلفی می تواند در شخصیت افراد بروز پیدا کند. به طور کلی اکثریت اختلالات شخصیتی طی طولانی مدت و حتی از کودکی و خردسالی در شخصیت افراد ریشه پیدا می کنند. کمال طلبی نیز از این قاعده مستثنی نیست. کودکانی که عشق مشروط دریافت کرده باشند یعنی در صورت بی نقص بودن محبت را از سوی والدین احساس کنند بیشتر در معرض کمال طلبی قرار می گیرند.

طبق نظر دکتر میثم شکری ساز در بسیاری از تحقیقات صورت گرفته مشخص شده افراد کمال گرا به طور معمول عزت نفس پایینی دارند و همواره از قضاوت شدن می ترسند. آن ها در بسیاری از تصمیمات و اهداف خود به دنبال تایید گرفتن از دیگران هستند. همچنین اکثر فعالیت ها و اهداف آن ها در جهت اثبات و ابراز وجود خود به دیگران است. این رفتار ها ممکن است ناشی از کمبود محبت در دوران مشخصی از زندگی فرد نیز باشد.

می توان گفت میزان عزت نفس و اعتماد به نفس افراد کمال گرا کاملا به نتایج کار و دستاورد های آن ها گره خورده است. در صورتی که این افراد حتی به ۸۰ درصد استاندارد های خود هم برسند باز با احساس نارضایتی و خودخوری باعث کاهش اعتماد به نفس خود می شوند. افرادی که مورد تحقیر و سرزنش قرار گرفته باشند بیشتر احساس بی کفایتی کرده و در نهایت به کمال طلبی دچار می شوند. محیط فرد نیز تا حد زیادی روی این موضوع تاثیر می گذارد. توصیه می شوند پس از فهمیدن اینکه کمال گرایی چیست حتما به بررسی علل ایجاد آن برای انتخاب راه درمان مناسب بپردازیم.

انواع اختلالات در فرد کمال گرا

انواع مختلفی از کمال گرایی وجود دارد که شناخت آن ها به یافتن راه حل های بهتر برای از بین بردن ان کمک می کند. به طور معمول افراد کمال طلب را در سه دسته کلی قرار می دهند. اولین نوع کمال طلبی، کمال طلبی خود بینانه است. در این نوع اختلال افراد از ترس شکست در همان ابتدای شروع کار عقب نشینی می کنند. آن ها اغلب در تصمیم گیری ثبات ندارند و مدام نیازمند مشورت و گرفتن تایید از دیگران هستند. افرادی که به این نوع اختلال دچار باشند نمی توانند روابط کاری و عاطفی موفقی را تجربه کنند.

یکی دیگر از انواع کمال گرایی هایی که از نوع خودبینانه نیز بدتر است، نوع دیگر مدارانه آن می باشد. در واقع در نوع خودبینانه فرد در روابط و فعالیت های خود اختلال ایجاد می کند اما در نوع دیگر مدارانه منجر به آسیب به دیگران هم می شود. این گونه افراد با داشتن توقعات و انتظارات نا به جا دیگران را نیز اذیت می کنند. آن ها مدام به بهانه گرفتن و انتقاد کردن از دیگران پرداخته و هیچگاه نمی توانند أوقات خوشی را در کنار دوستان و عزیزان خود سپری کنند.

افراد مشهور کمال گرا

این اختلال فقط مربوط به عده خاصی نیست و امروزه شاهد وجود این رفتار ها در بسیاری از افراد مشهور نیز هستیم. افراد مشهور کمال گرا از محبوبیت کمتری میان مردم برخوردار هستند. آن ها معمولا در اجتماع رفتار مغرورانه ای داشته و کمتر می توانند از روحیه دوستانه خود طی تعاملات استفاده کنند. همچنین آن ها در محیط های کاری نیز مدام مشغول ایراد گرفتن بوده و ممکن است با این روند موقعیت و شهرت خود را از دست بدهند.

شناخت اینکه کمال گرایی چیست و یا کمال گرایی خوب است یا بد نیاز به مطالعه دقیق دارد. باید تمامی رفتار های مراجعه کننده بررسی شود تا مرحله و شدت اختلال فرد شناسایی شود. این موضوع تا حدی می تواند منجر به پیشرفت شود و قابل درمان باشد. در صورتی که شدت کمال طلبی زیاد باشد ممکن است درمان آن به مدت زمان طولانی و تمرینات گسترده تر نیاز داشته باشد.