به گفته دکتر میثم شکری ساز اشتباهات رایج در کسب و کار یکی از مهم ترین عوامل شکست استارتاپ ها، برندهای نوپا و حتی شرکت های باتجربه به شمار می رود. اگرچه راه اندازی یک کسب و کار می تواند تجربه ای هیجان انگیز و سودآور باشد، اما تصمیمات اشتباه، نبود دانش تخصصی و خطاهای مدیریتی، می توانند خیلی سریع تلاش های چند ساله را به نابودی بکشند. در این مطلب، قصد داریم به بررسی جامع اشتباهات رایج کسب و کارهای کوچک و دیگر دام هایی بپردازیم که صاحبان کسب و کار باید از آن ها دوری کنند.
شروع بدون برنامه ریزی، ریشه شکست بسیاری از کسب و کارها
بر باور دکتر میثم شکری ساز یکی از اشتباهات رایج در کسب و کار، آغاز فعالیت بدون طرح کسب و کار (Business Plan) دقیق و هدفمند است. بسیاری از افراد با اتکا به یک ایده نو و سرمایه اولیه وارد بازار می شوند اما بدون اینکه استراتژی مشخصی برای مسیر رشد داشته باشند. این بی برنامگی موجب می شود در مواجهه با چالش ها، تصمیمات هیجانی و اشتباه اتخاذ شود.
چرا برنامه ریزی اهمیت دارد؟
- کمک به مدیریت منابع مالی و انسانی
- مشخص شدن چشم انداز و مسیر رشد
- پیش‌بینی چالش های احتمالی
- جذب سرمایه گذار با ارائه طرح منطقی
- اشتباهات رایج کسب و کارهای کوچک دقیقا از همین نقطه آغاز می شود، نداشتن نقشه راه.
بی توجهی به شناخت مشتری، اشتباهات رایج در کسب و کار
اگر دقیق ندانید که برای چه کسی محصول تولید می کنید، احتمالا هیچ گاه موفق به فروش واقعی نخواهید شد. شناخت ناقص یا اشتباه از پرسونای مشتری یکی از خطرناک ترین اشتباهات رایج در کسب و کار است. برای مثال، کسب و کاری در حوزه فروش لباس زنانه راه اندازی شد اما به دلیل اینکه بازار هدف خود را زنان جوان معرفی کرد و از سبک کلاسیک استفاده نمود، با کاهش شدید فروش روبرو شد. آن ها نه مشتری را شناختند و نه به نیازش پاسخ دادند.
چه باید کرد؟
- طراحی پرسونای دقیق مشتری
- اجرای نظرسنجی و تحلیل بازخوردها
- تحلیل رقبا و بازار هدف
نادیده گرفتن برندینگ، اشتباهی پنهان اما مرگبار
به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز برند چیزی فراتر از لوگو و نام تجاری است. برند لحن، وعده، تجربه و هویتی است که مشتری از شما دریافت می کند. یکی از مهم ترین اشتباهات رایج کارآفرین ها، تمرکز صرف بر فروش است بدون آنکه بر ذهن مشتری تاثیرگذار باشند. راهکار:
- طراحی هویت بصری حرفه ای
- تعریف ماموریت، ارزش و وعده برند
- فعالیت مستمر و منظم در فضای دیجیتال
ضعف در بازاریابی دیجیتال، از بزرگ ترین اشتباهات رایج در کسب و کار
این روزها حتی بهترین محصول هم بدون بازاریابی حرفه ای به فروش نمی رسد. کسب و کارهای کوچک اغلب بودجه ای برای تبلیغات دیجیتال در نظر نمی گیرند یا استراتژی خاصی ندارند. این مسئله یکی از پررنگ ترین اشتباهات رایج کسب و کارهای کوچک است. روش‌های بازاریابی ضروری، عبارتند از:
- استفاده از سئو و تولید محتوای تخصصی
- تبلیغات گوگل و شبکه‌های اجتماعی
- ایمیل مارکتینگ و اتوماسیون فروش
تصمیم گیری بر اساس احساسات نه داده، اشتباهات رایج در کسب و کار
بسیاری از صاحبان کسب و کار هنوز تصمیم گیری را بر پایه حدس و گمان انجام می دهند. در حالی که ابزارهای دیجیتال مانند Google Analytics، Hotjar و CRMهای پیشرفته امکان تحلیل دقیق رفتار کاربران را فراهم کرده اند. نتایج تصمیم‌گیری داده محور، عبارتند از:
- بهبود نرخ تبدیل
- افزایش رضایت مشتری
- بهینه‌سازی کمپین‌های بازاریابی
اشتباه در انتخاب تیم، عامل فرسایش سازمانی
استخدام اشتباه می تواند به از دست رفتن منابع، پایین آمدن راندمان و حتی نابودی فرهنگ سازمانی منجر شود. اشتباهات رایج کارآفرین ها اغلب در انتخاب افراد بدون ارزیابی دقیق مهارت های نرم (Soft Skills) رخ می دهد.
چه معیارهایی مهم اند؟
- همسویی ارزشی با سازمان
- مهارت های بین فردی
- مسئولیت پذیری و تعهد
نادیده گرفتن پشتیبانی مشتری، اشتباهی که مشتری را فراری می دهد
از دید دکتر میثم شکری ساز خدمات پس از فروش یکی از عوامل کلیدی در حفظ مشتریان وفادار است. بی توجهی به شکایات، پشتیبانی ضعیف یا نادیده گرفتن بازخوردها، از جمله اشتباهات رایج در کسب و کار است که به کاهش شدید اعتماد مشتری می انجامد. توصیه:
- ایجاد سیستم تیکتینگ و پاسخ‌گویی سریع
- آموزش تیم پشتیبانی
- بررسی و تحلیل شکایات به عنوان فرصت بهبود
کمال گرایی افراطی، مانع پیشرفت
بسیاری از کارآفرینان تصور می کنند محصول باید بی نقص باشد تا عرضه شود. ولی در بازار رقابتی امروز، سرعت بسیار مهم تر از کمال است. نسخه اولیه (MVP) فرصتی برای دریافت بازخورد و اصلاح مسیر فراهم می کند. ضرب المثل کارآفرینی:
- «اگر از اولین نسخه محصول تان خجالت نکشید، یعنی آن را دیر عرضه کرده اید.»
مدیریت مالی ضعیف، عامل اصلی ورشکستگی
نداشتن برنامه مالی دقیق، یکی از اشتباهات رایج کسب و کارهای کوچک است. کارآفرینان گاهی هزینه ها را دست کم می گیرند یا سودآوری را زودتر از موعد پیش بینی می کنند. پیشنهاد:
- استفاده از نرم افزارهای حسابداری
- تنظیم بودجه ماهانه و سه ماهه
- ایجاد صندوق اضطراری
مقاومت در برابر تغییر، درجا زدن مرگ آور است
بازار دائما در حال تغییر است. فناوری ها، نیازهای مشتریان و رفتار مصرف کنندگان مدام در حال تحول اند. مقاومت در برابر تغییر، یکی از مخرب ترین اشتباهات رایج در کسب و کار است. توصیه:
- بررسی روندهای روز بازار
- حضور در رویدادهای تخصصی
- یادگیری مداوم و به روزرسانی دانش
نداشتن مزیت رقابتی مشخص، اشتباهات رایج در کسب و کار
اگر محصول تان تفاوت خاصی با رقبا نداشته باشد، چرا مشتری باید شما را انتخاب کند؟ اشتباهات رایج کارآفرین ها زمانی شکل می گیرد که وارد بازار اشباع می شوند بدون آنکه تمایزی ارائه دهند. مزیت رقابتی می‌تواند شامل باشد:
- قیمت مناسب تر
- خدمات سریع تر
- کیفیت بالاتر
- طراحی بهتر
وابستگی به یک کانال درآمدی
تکیه بر یک کانال فروش یا منبع درآمد، ریسک بزرگی است. اگر آن منبع از کار بیفتد، کل کسب و کار با خطر جدی مواجه می شود. راهکار:
- تنوع بخشی به روش های فروش (آنلاین، حضوری، واسطه‌ای)
- ارائه محصولات یا خدمات مکمل
- توسعه به بازارهای جدید
عدم توجه به رقبا، اشتباهات رایج در کسب و کار
از نظر دکتر میثم شکری ساز امروزه با وجود رقابت فراوان، نادیده گرفتن رقبا اشتباهی استراتژیک است. باید بدانید که رقبای شما چه می کنند، چه چیزی ارائه می دهند و چگونه با مشتریان ارتباط برقرار می کنند. رقبا صرفا تهدید نیستند، بلکه منبعی ارزشمند از اطلاعات، ایده ها و حتی الهام اند. شما باید بدانید:
- رقبای اصلی تان چه کسانی اند؟
- چه محصولات یا خدماتی ارائه می دهند و چه مزیت هایی نسبت به شما دارند؟
- چگونه با مشتریان خود ارتباط برقرار می کنند؟
- نقاط ضعف و قوت آن ها چیست؟
- چگونه قیمت گذاری می کنند؟ چگونه تبلیغ می کنند؟ و در کدام کانال های فروش فعال ترند؟
با تحلیل مستمر رقبا، می توانید روندهای بازار را بهتر درک کنید و نقاط تمایز خود را ارتقا دهید. این تحلیل علاوه بر کمک کردن، باعث می شوند تا از اشتباهات آن ها درس بگیرید و فرصت هایی را شناسایی کنید که شاید خود رقبا از آن غافل مانده باشند.
نداشتن مشاور یا منتور
از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز هیچ کس نمی تواند همه چیز را خودش بداند. بهره گیری از تجربه افراد موفق یا مشاوران حرفه ای، مسیر تان را کوتاه تر و کم هزینه تر می کند. . نداشتن مشاور یا منتور یکی از اشتباهات بزرگی است که می تواند باعث شود فرد بارها مسیری را اشتباه طی کند که دیگران پیش تر تجربه کرده و از آن عبور کرده اند. بهره گیری از مشاوران حرفه ای، متخصصان حوزه های مختلف و یا منتورهایی که خود مسیر مشابهی را رفته اند، باعث می شود از دیدگاهی متفاوت به مسائل نگاه کنید. آن ها می توانند شما را از دام هایی آگاه کنند که بدون راهنمایی، شاید ماه ها یا سال ها درگیرشان شوید. منتورها فقط راه را نشان نمی دهند، بلکه موجب رشد شخصی و ذهنی تان می شوند. آن ها می‌توانند در مواقع بحرانی، زمانی که احساس سردرگمی یا بی انگیزگی دارید، به شما دید بهتر و انگیزه بدهند.
کلام آخر، چگونه از اشتباهات رایج در کسب و کار دوری کنیم؟
در طول این مقاله، تلاش کردیم تا مهم ترین اشتباهات رایج در کسب و کار را با جزئیات بررسی کنیم. همچنین به اشتباهات رایج کسب و کارهای کوچک و اشتباهات رایج کارآفرین ها پرداختیم؛ اشتباهاتی که اگر به موقع تشخیص داده شوند، می توانند از سقوط کسب و کار جلوگیری کنند. برای جلوگیری از این اشتباهات بهتر است برنامه‌ریزی استراتژیک داشته باشید، بازار هدف خود را بشناسید، داده‌محور تصمیم‌گیری کنید، برند بسازید نه صرفا محصول و از تجربه دیگران درس بگیرید. در آخر، یادتان باشد موفق ترین افراد، کسانی نیستند که هرگز اشتباه نکرده اند، بلکه کسانی اند که از اشتباهات خود و دیگران آموخته اند. اشتباه اگر به درستی تحلیل شود، نه تهدید است و نه شکست، بلکه فرصتی برای بهتر شدن است.
دیدگاهتان را بنویسید