استراتژی اقیانوس آبی موضوع بحث امروز ما در این مقاله است که آشنایی با آن برای علاقه‌مندان به کارآفرینی ضرورت دارد. به گفته دکتر میثم شکری ساز در دنیای امروز، کارآفرینی با چالش‌های زیادی مواجه است. یک کارآفرین در مسیر خود رقبای زیادی می‌بیند که همه در حوزه تخصصی او فعالیت مشابهی انجام می‌دهند. اقیانوس آبی روشی است که به کمک آن یک کارآفرین با تسلط بر بازار، تمام رقبای خود را دور می‌زند. در این تکنیک تمرکز بر روی ساختن یک بازار جدید است. اگر بتوانید یک بازار جدید ایجاد کنید، دیگر نیازی به دست و پا زدن در میان رقبا ندارید. اقیانوس آبی، در حقیقت یک بستر کشف نشده است که به صورت بالقوه می‌تواند یک کسب و کار را به رشد و سود دهی بالایی برساند. در کنار مفهوم اقیانوس آبی، با مفهوم دیگری تحت عنوان اقیانوس قرمز روبرو هستیم. اقیانوس قرمز تمامی کسب و کارها و صنایعی که همگی به آن‌ها آگاه هستیم را شامل می‌شود.
به بیانی ساده تمامی قوانین و مقررات اقیانوس قرمز قبلا لو رفته است. وقتی کسب و کاری پا به این اقیانوس بگذارد، به احتمال زیاد اگر تاب و توان پیشی گرفتن از رقبا را نداشته باشد، غرق می‌شود. در اقیانوس قرمز، کسب و کارهای مشابه زیادی با محصولات مشابه وجود دارند. اگر قرار باشد یک کسب و کار یا برند تجاری در این شرایط رشد کند، باید تلاش چندین برابری داشته باشد. رقبای قدرتمند از قبل در این عرصه جای خود را محکم کرده‌اند. اگر قرار باشد محصول یا خدمات مشابهی ارائه شود، مسلما قبل از آن نمونه‌های مشابه دیگری در صدر لیست تقاضا کنندگان قرار گرفته اند. تنها راه بقاء در اقیانوس سرخ حضور فعال در عرصه رقابت است. اگر یک کسب و کار در این رقابت پیروز شود، به سود نیز خواهد رسید.
مروری بر خلاصه کتاب اقیانوس آبی
استراتژی اقیانوس آبی در سال ۲۰۰۵ توسط رنه مابورنی و دبلیو چان کیم در کتابی با همین عنوان نگارش و ارائه شد. در این قسمت خلاصه کتاب اقیانوس آبی را باهم مرور می‌کنیم. جا دارد بگوییم که این کتاب در حال حاضر به بیشتر از ۴۰ زبان در سر تا سر دنیا ترجمه شده است. هم‌چنین به دلیل استراتژی‌های نوینی که ارائه می‌دهد، همواره مورد توجه کارآفرینان قرار دارد. طبق نظر دکتر میثم شکری ساز این کتاب را می‌توان نتیجه بیست سال تلاش و کار و تجربه نویسندگان آن دانست. در این کتاب به جای این که مثل برخی منابع مطالعاتی ذهنتان معطوف به رقابت و نجات خودتان در میان بازار شلوغ رقبا باشد، باورهای جدیدی از کارآفرینی را به شما منتقل می‌کند. در این کتاب به کارآفرینان توصیه می‌شود تا به ایجاد اقیانوس‌های آبی بپردازند.
برخلاف آن چه در کتاب‌های دیگر می‌خوانید، کتاب استراتژی اقیانوس آبی شما را از تقلا کردن برای رقابت با رقبا بازمی‌دارد. این کتاب پرفروش جوایز زیادی را از آن خود کرده است. هم‌چنین از سه بخش اساسی تشکیل شده که تسلط بر هر بخش پیش نیاز ورود به بحث بعدی است. در قسمت‌های ابتدایی کتاب، استراتژی اقیانوس آبی توضیح داده می‌شود. هم‌چنین فرد یاد می‌گیرد که چگونه این بازار را برای کسب و کار خود خلق نماید. بعد از این مطالب، به بخش دوم می‌رسیم. در بخش دوم کتاب مخاطب یاد می‌گیرد که از چه فرمولی برای ایجاد اقیانوس آبی یا همان Blue Ocean استفاده کند. بعد از یاد گرفتن فرمول‌های لازم در بخش سوم، کارآفرین نحوه بکارگیری فرمول‌های اشاره شده را یاد می‌گیرد تا بتواند در حوزه فعالیت و تخصص خود یک اقیانوس آبی ایجاد کند. به کمک این کتاب می‌توانید از استراتژی اقیانوس آبی در ایران هم استفاده کنید.
تفاوت اقیانوس قرمز و آبی (Blue Ocean)
در این بخش می‌خواهیم راجع به تفاوت اقیانوس قرمز و آبی یا Blue Ocean با شما صحبت کنیم. استراتژی اقیانوس قرمز تمرکزش را بر روی رقابت در فضای فعلی بازار می‌گذارد. طبق صحبت های دکتر میثم شکری ساز یعنی کسب و کارها باید تلاش کنند تا در یک بازار کاملا شناخته شده و آشنا با رقبا به رقابت بپردازند و رشد کنند. این در حالی است که تکنیک اقیانوس آبی، تاکید بر به وجود آوردن یک بازار جدید و به دنبال آن یک نیاز جدید برای مصرف کنندگان است. اقیانوس قرمز تمرکزش بر روی شکست دادن رقبا بوده و تمام تلاش در این استراتژی، افزایش سودی است که کم کم رو به کاهش می‌رود. برعکس، اقیانوس آبی به جای رقابت، نوآوری را سرلوحه گام‌های کارآفرینان قرار داده است. اقیانوس قرمز تمام انرژی خود را صرف پاسخگویی به تقاضا و نیازهای فعلی بازار می‌کند.
در مقابل، استراتژی Blue Ocean به ما ایجاد کردن تقاضا و نیازهای جدید را یاد می‌دهد. استراتژی اقیانوس قرمز و آبی از لحاظ تراز سیستمی و شکاف بین ارزش و هزینه نیز با هم متفاوت هستند. به بیانی دیگر، در اقیانوس سرخ یک کسب و کار نمی‌تواند هم کاهش هزینه و هم وجه تمایز را با هم انتخاب کند. این مورد در اقیانوس آبی هیچ محدودیتی ندارد و امکان انتخاب هر ۲ با هم وجود دارد. کسب و کارهایی که در بازار پر رقابت و تکراری اقیانوس سرخ زیست می‌کنند، برای ادامه نیاز به ایجاد شکاف بین ارزش و هزینه خود دارند. در اقیانوس آبی چنین قاعده‌ای برای بقاء در بازار ضرورت ندارد.
چند نمونه از استراتژی اقیانوس آبی در دنیا
۱-اوبر
از دید دکتر میثم شکری ساز یکی از بهترین نمونه‌های بکارگیری استراتژی Blue Ocean یا اقیانوس آبی، اوبر است. مشابه با اوبر شرکت‌هایی مثل اسنپ نیز، اقیانوس آبی در ایران را به مرحله اجرا در آورده اند. قبل از این که اوبر تاسیس شود، تردد اشخاص بین مبدا و مقصد معمولا با تاکسی صورت می‌گرفت. این روش همواره محدودیت‌هایی با خود داشت. نحوه پرداخت، عدم وجود وسایل نقلیه کافی، عدم امکان به اشتراک گذاری لوکیشن و… همگی کمبودهایی بود که احساس می‌شد. اوبر یک فضای کاملا متفاوت برای ارائه خدمات حمل و نقل به وجود آورد. هم‌چنین از رانندگان داوطلب و خودروهای آنان، به جای صرف هزینه گزاف جهت تامین این منابع استفاده کرد.
۲-نتفلیکس
طبق دیدگاه دکتر میثم شکری ساز در عصر بلاک باستر شرکت نتفلیکس به کمک استراتژی اقیانوس آبی با ایجاد یک فضای بی رقیب بستر متفاوتی برای تماشای فیلم و… فراهم آورد. در زمان‌های گذشته که اجاره دی وی دی رونق داشت، نتفلیکس به جای فروشگاه حضوری و اجاره دی وی دی به مردم، از فضاهای آنلاین موجود برای ارائه خدمات خودش استفاده کرد. با گذر زمان نتفلیکس وارد فضای استریم شد و امروزه شاهد فیلمسازی این شرکت محبوب نیز هستیم. در ایران اپلیکیشن‌هایی مثل فیلیمو و نماوا تا حدی سعی در ایجاد چنین بازار جدیدی در داخل کشور نموده اند.
این مطلب ادامه دارد…
دیدگاهتان را بنویسید